Một trong những tiêu chí quan trọng xuyên suốt trong quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM) là nâng cao thu nhập cho người dân. Việc cải tạo vườn tạp đưa các loại cây trồng phù hợp có giá trị kinh tế cao vào trồng để nâng cao giá trị kinh tế vườn, tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân sẽ giúp các địa phương huyện Lý Nhân thực hiện tiêu chí thu nhập- một trong những tiêu chí được đánh giá là khó trong xây dựng NTM. Xác định được tầm quan trọng của việc cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn kiểu mẫu, Thường trực Huyện ủy và UBND huyện đã chỉ đạo Hội Nông dân huyện triển khai kế hoạch “Tuyên truyền vận động hội viên Nông dân cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn kiểu mẫu”.
Lãnh đạo huyện Lý Nhân thăm quan cải tạo vườn mẫu của hộ dân thôn Lưỡng Xuyên xã Xuân Khê (Ảnh: Văn Vương Đài TT Lý Nhân)
Theo định hướng của huyện nông nghiệp vẫn là hướng phát triển kinh tế của người Nông dân, thế nhưng thực tế kinh tế vườn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng thế mạnh của các địa phương nơi đây, người dân vẫn canh tác theo lối cổ truyền, lựa chọn cây trồng còn thiếu tính chiến lược, vườn chưa được bố trí hợp lý, thu nhập từ vườn tạp không đáng kể chủ yếu tự cung tự cấp trong gia đình. Để khắc phục tình trạng này và khai thác hiệu quả từ kinh tế vườn, được sự đồng ý của thường trực Huyện ủy, ban Thường vụ Hội Nông dân huyện đã ban hành kế hoạch số 05 về việc “Tuyên truyền, vận động hội viên Nông dân cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn kiểu mẫu”. Chỉ đạo Hội Nông dân các xã, thị trấn rà soát toàn bộ diện tích vườn tạp trên địa bàn, sau đó chọn mỗi đơn vị 5 hộ để xây dựng mô hình điểm.
Từ thực tế khảo sát năm 2020, Hội Nông dân huyện đã chỉ đạo 9 xã triển khai thực mô hình trước gồm: Xuân Khê, Nhân Bình, Nhân Nghĩa, Chân Lý, Hợp Lý, Nguyên Lý, Chính Lý, Văn Lý. Nhằm tạo ra sản phẩm an toàn, có hiệu quả, đa số các hộ dân đều chọn cây trồng chủ lực là cây bưởi.
Trên cơ sở 9 xã thực hiện trước, năm 2021 huyện đã chọn xã Xuân Khê làm điểm để triển khai thực hiện kế hoạch vận động hội viên Nông dân cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn kiểu mẫu. Để người dân nơi đây mặn mà chăm sóc và chỉnh trang quy hoạch khu vườn sao cho đem lại hiệu quả kinh tế cao vừa tạo cảnh quan sinh động đẹp mắt đúng với tiêu chuẩn NTM kiểu mẫu. Chính quyền xã đã chỉ đạo các đoàn thể, đặc biệt là Hội Nông dân xã tích cực tuyên truyền hội viên Nông dân bố trí lại không gian vườn, quy hoạch vườn sản xuất, tập trung đưa vào trồng các loại cây có hiệu quả và kinh tế cao. Khi triển khai mô hình điểm, xã mới có 10 hộ thực hiện xây dựng vườn kiểu mẫu với diện tích trên 2 mẫu, đến nay xã đã có 56 hộ thực hiện cải tạo vườn tạp, xây dựng mô hình vườn mẫu, với diện tích trên 10 mẫu, loại cây chủ lực được được người dân nơi đây đưa vào trồng là giống bưởi ông Thọ.
Các Ngành chuyên môn của huyện kiểm tra vườn mẫu (Ảnh: Văn Vương Đài TT Lý Nhân)
Để người dân yên tâm xây dựng vườn mẫu, UBND huyện, Hội Nông dân các cấp trong huyện đã hỗ trợ 925 cây bưởi trị giá trên 46 triệu đồng và 85 gói men xử lý rác thải trị giá hơn 4 triệu đồng, ngoài ra các xã hỗ trợ làm đường đi với tổng kinh phí 32,5 triệu đồng, phối hợp với Trung tâm dịch vụ nông nghiệp, Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện tổ chức 4 lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho 200 lượt người tham gia về cách chăm sóc, phòng trị bệnh cho cây bưởi. Hướng dẫn cho các hộ trồng cây theo quy hoạch phù hợp với từng vườn, khuyến khích người dân tùy tình hình thực tế của mỗi hộ gia đình và nhu cầu thị trường mà có thể ứng dụng các công thức cải tạo và chọn các loại cây trồng phù hợp. Kết quả, cơ bản các hộ thực hiện mô hình đều chọn trồng mỗi vườn một loại cây, hoặc không quá hai loại cây trong một vườn. Các vườn cây đảm bảo kỹ thuật thông thoáng, có đường đi thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hoạch, có hệ thống tưới tiêu thuận tiện, có hố rác thải hữu cơ theo quy định.Năm 2021, Hội Nông dân huyện đã tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện chọn thêm 2 xã đăng ký về đích NTM kiểu mẫu là Nhân Chính và Đức Lý để thực hiện mô hình với 10 hộ tham gia, diện tích 14,942 m2. Có thể khẳng định phong trào cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn kiểu mẫu ở huyện Lý Nhân đang được người dân trong huyện hưởng ứng tích cực từ những vườn cây ăn quả đến việc chuyển đổi vườn tạp sang trồng cây có giá trị kinh tế cao. Chỉ sau một năm triển khai thực hiện ở 9 xã với 50 hộ đăng ký thực hiện, đến nay đã có 85 hộ tham gia với 85 vườn cây, tổng diện tích 61.528m². Trong đó có 75 hộ thực hiện trồng một loại cây bưởi/ vườn, 10 hộ thực hiện trồng 2 loại cây gồm bưởi và chanh tứ quý/ vườn. Việc đưa những cây trồng phù hợp có giá trị kinh tế cao vào các khu vườn mẫu đã làm thay đổi tập quán sản xuất từ truyền thống nhỏ lẻ sang hướng chuyên canh nông nghiệp hữu cơ mang lại giá trị thu nhập cao, nâng cao giá trị trên diện tích canh tác.
Cải tạo vườn tạp và xây dựng các khu vườn mẫu đã đem lại khí thế lao động sản xuất mới ngay từ hộ gia đình. Đây là một trong những động lực để huyện Lý Nhân tiếp tục vận động nhân dân chuyển đổi quỹ đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả sang quy hoạch trồng những loại cây có chất lượng và có giá trị cao, góp phần thực hiện thành công tiêu chí thu nhập trong xây dựng NTM. Những khu vườn xanh mát trù phú còn góp phần tạo không gian tươi đẹp cho các vùng quê NTM của huyện Lý Nhân./.
