Lãnh đạo xã Văn Lý tặng hoa chúc mừng cán bộ và nhân dân làng Tả Hả tại buổi lễ. Ảnh: Minh Châu
Thôn Tả Hà ngày nay, được hình thành trước đây vài thế kỉ, bắt nguồn từ khi có một số người dân các dòng họ quê gốc ở xã Ngô Khê, tổng Văn Mỹ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam thấy khu đất bên sông Châu Giang phù sa màu mỡ đã đưa con cháu lên khai canh lập ấp. Trước năm 1945, làng Tả Hà là khu đất ngoại giới của xã Ngô Khê. Sau cải cách ruộng đất năm 1955 được chính quyền nhà nước chuyển về địa bàn xã Văn Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Nay Tả Hà là một đơn vị thôn của xã Văn Lý. Đình làng Tả Hà cũng được khởi dựng từ khi những năm người dân mới ra khai canh lập ấp, đời sống kinh tế dân làng còn khó khăn nhưng với tâm nguyện cầu mong sự che chở phủ hộ của thần hoàng nên dân làng đã nhờ thầy địa lý chọn thế đất mà dựng lên ngôi đình làng bằng tranh tre, tạm bợ để thờ phụng Thành Hoàng làng. Đình thờ chính 2 vị Thành Hoàng làng gồm: Ngài Uy Chính Hộ Quốc Cư Sĩ Đại Vương và Ngài Linh Thảo Đại Vương, là hai vị có công giúp dân, giúp vua đánh giặc giữ nước; cùng hơn 20 liệt sỹ và 2 mẹ Việt Nam Anh Hùng của thôn. Đến năm 1988, sau khi thành lập làng được 40 năm Đình làng được xây dựng lại; trải qua thời gian, Đình làng xuống cấp nghiêm trọng; năm 2017 được sự cho phép của cấp trên, cán bộ và nhân dân thôn Tả Hà trùng tu, cải tạo, nâng cấp. Đến nay, khu di tích Đình Tả Hà hoàn thiện nằm trên thửa đất rộng gần 1.200 m2. Tổng thể ngôi Đình gồm nhiều đơn nguyên kiến trúc nghệ thuật cổ mang đậm phong cách nghệ thuật điêu khắc truyền thống thời nhà Nguyễn. Công trình chính có bố cục mặt bằng hình chữ Đinh, gồm tiền đường 1 gian 2 trái, hậu cung 2 gian; Hậu cung có 2 gian, gian ngoài đặt ban thờ công đồng, gian trong trên ban thờ đặt ngai tượng thờ 2 vị thành hoàng.
Đình Tả Hà hiện nay còn lưu giữ khá nhiều đồ thờ và hiện vật quý hiếm có giá trị cao mang đậm phong cách thời Nguyễn… Với giá trị văn hóa, lịch sử như vậy, tháng 12 năm 2021 đình làng Tả Hà đã được cơ quan có thẩm quyền ra quyết định công nhận là di tích kiến trúc, nghệ thuật cấp Tỉnh…
Đồng chí Trần Văn Tú - Phó Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Lý Nhân - Thừa ủy quyền UBND Tỉnh Hà Nam đã trao bằng công nhận di tích kiến trúc, nghệ thuật cấp Tỉnh cho cán bộ và nhân dân thôn Tả Hà. Ảnh: Minh châu
Tại buổi lễ, thừa ủy quyền của UBND Tỉnh; lãnh đạo Phòng văn hóa thông tin huyện Lý Nhân đã trao bằng công nhận di tích kiến trúc, nghệ thuật cấp Tỉnh cho cán bộ và nhân dân thôn Tả Hà.
